Obecnie biura rachunkowe są traktowane trochę z przymrużeniem oka. Przypomnijmy sobie zatem, z punktu widzenia Ustawy o rachunkowośi, po co tak naprawdę działają i czym jest ta rachunkowość.
„Rachunkowość jest systemem gromadzenia i przetwarzania danych dotyczących stanów i procesów kształtujących majątek jednostki gospodarczej w celu dostarczenia informacji ekonomiczno-finansowych ”. Jedną z najlepiej oddających istotę rachunkowości definicją, zdaniem autora jest sformułowanie S. Skrzywana, który określa rachunkowość jako system ciągłego w czasie ujmowania, grupowania, prezentowania i interpretowania, wyrażonych w pieniądzu i bilansujących się danych liczbowych o działalności gospodarczej i sytuacji majątkowej jednostki . W opinii autora, w pojęciu zawarto i sedno rachunkowości jak i sprawozdawczości, łącząc je w jedna nierozerwalną całość, tak jak to ma miejsce w rzeczywistości. Niemniej Z uwagi na bardzo szerokie pojęcie rachunkowości oraz mnogość definicji stosowanych w literaturze, można stwierdzić, iż pojęcie rachunkowości jest bardzo rozległe, jednak można stwierdzić, że nie da się oderwać sprawozdawczości finansowej od rachunkowości samej w sobie. Cechy rachunkowości finansowej implementowane są w sprawozdawczości finansowej. Podobnie zakres przedmiotowy jak i funkcjonalny również w dużej części jest zbieżny z tym jakim charakteryzuje się sprawozdanie finansowe.
Jeśli chcielibyśmy określić natomiast sprawozdawczość to można stwierdzić, że jest to ogół sporządzanych przez spółki sprawozdań mających najczęściej charakter zestawienia danych liczbowych. Z kolei sprawozdanie finansowe to zestawienia sporządzone w ujęciu wartościowym na podstawie danych pochodzących z rachunkowości. Szerzej i zdaniem autora dokładniej sprawozdanie finansowe opisać można, jako uporządkowanie zestawienie informacji o sytuacji finansowej i majątkowej przedsiębiorstwa, o wyniku finansowym jak i przeprowadzonych transakcjach, sporządzone na określony moment czasowy . Jednak jakby nie definiować sprawozdania finansowego, pewne jest, iż nie byłoby sprawozdawczości finansowej jeśli nie istniałaby rachunkowość, a proces ewidencji danych liczbowych nie byłby tym samym bez grupujących i zestawiających dane w sprawozdaniach finansowych.
„Finis koronat opus” – tymi słowami można by najkrócej opisać i oddać istotę sprawozdania finansowego. O ile rachunkowość finansowa, jako system informacyjny zbiera i ewidencjonuje informacje o operacjach gospodarczych jakie miały miejsce w danym podmiocie, to sprawozdanie finansowe grupuje, zestawia i prezentuje dane za okres sprawozdawczy.
Obowiązek sporządzania sprawozdania finansowego wynika z mocy prawa i uregulowany jest w Ustawie o rachunkowości, nakazujący z pewnymi wyjątkami , sporządzanie sprawozdania jednostkom prowadzącym księgi rachunkowe .
Celem zasadniczym sprawozdania finansowego jest zaspokojenie podstawowych po-trzeb informacyjnych szerokiego kręgu użytkowników przede wszystkim tych na zewnątrz jednostki gospodarczej .
W ustawie o rachunkowości nie zapisano jasno celu sporządzania sprawozdań finansowych, a doszukać się go zdaniem autora można w art. 4. Przepis ten w ust. 1 stanowi, że „jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy”. Jak to zauważa M. Ambroziak , z artykułu tego pośrednio wynika zasadność sporządzania sprawozdań finansowych, tj. w celu dostarczenia informacji na temat sytuacji majątkowej i finansowej (rozumianej od strony kapitałowej) jednostki oraz osiąganych wyników finansowych. O wiele szerzej cel ten definiują Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej w założeniach koncepcyjnych, jednak opisane i wyjaśnione to zostanie w rozdziale drugim.
Warto dodać, że w rzeczywistości gospodarczej stosunkowo często występują również inne sprawozdania dotyczące np. innego okresu sprawozdawczego, zakresu podmiotowego czy też stopnia uogólnienia. Z zaprezentowanej na rysunku poniżej klasyfikacji sprawozdań finansowych, co do meritum sprawozdawczości finansowej, najbliżej zdaniem autora jest skonsolidowane sprawozdanie finansowe.
Sprawozdanie takie tworzone jest dla potrzeby oceny kondycji finansowej całej grupy kapitałowej. Dzieje się tak, gdyż jednostkowe sprawozdania finansowe spółek wchodzących w skład grupy kapitałowej nie pozwalają na analizę sytuacji finansowo-majątkowej całej grypy kapitałowej. Aby więc wykonać zamierzony cel tworzenia sprawozdań finansowych, na koniec okresu obrotowego, spółka dominująca w ramach grupy tworzy skonsolidowane sprawozdanie finansowe, oczywiście wyłączając wza-jemne przepływy pieniężne pomiędzy powiązanymi podmiotami. Można zaryzykować stwierdzenie, iż jednostkowe sprawozdania spółek z grupy są pewnego rodzaju „wkła-dem surowcowym ”,podlegającym obróbce w postaci korekt konsolidacyjnych w celu uzyskania skonsolidowanego sprawozdania finansowego.
Podsumowując można śmiało stwierdzić, iż sprawozdanie samo w sobie niesie istotny ładunek informacyjny, którym biura rachunkowe muszą sprostać. Jednak z drugiej strony, jest to zwieńczenie rocznewgo wysiłku włożonego w prowadzenie ksiąg rachunkowych.
